Deniz ürünleri içerisinde en değerlilerinden biri olan ahtapot, özellikle meze olarak sofralarımızda yerini almaktadır. Denizlerin bu ilginç canlısı, çok sayıdaki farklı özelliğinin yanısıra, lezzetiyle de dikkat çekmektedir. Ahtapot fiyatları, birçok faktöre bağlı olarak değişmekteyse de, genel olarak yüksektir.
Ahtapotun Özellikleri
Ahtapotun ‘oktopus’ olarak da dünya dillerinde kullanılan adı, Latince’deki ‘okto’ (sekiz) sözcüğü kaynaklıdır ve ‘sekiz bacaklı’ anlamına gelmektedir. Bu bacaklar, kopmaları durumunda kendilerini yenilerler. Ahtapotlar, kafadanbacaklılar grubundandır. Hızlı yüzerler, genel olarak yalnız yaşarlar. Bacaklarındaki vantuzlar sayesinde istedikleri yere ve avlarına tutunabilirler. Kendilerini korumak için, ortamın rengine dönüşerek tehlikeden uzaklaşırlar. Ayrıca, zehirli tükürükleri vardır; tehlike durumunda ya da avlanırken tükürüklerini kullanarak, avlarını felç ederler. Bu tükürük, genel olarak insanlara zarar vermez, ancak bazı ahtapotların tükürüğü son derece zehirlidir ve insan öldürebilecek güce sahiptir. Ahtapotların üç adet kalbi vardır. Bütün bunlar ahtapotu farklı kılan özellikler olsa da, en çok dikkat çeken yönleri, zekalarıdır. Omurgasız canlılar içerisinde en büyük beyne sahiptirler ve çok akıllıdırlar, kolaylıkla öğrenirler. Ahtapotlar, 12-24 ay arasında yaşarlar. Ortalama ağırlıkları 450 gram, maksimum ağırlıkları ise 10 kilogramdır. Boyları 1,2 -10 metre arasında değişir.
300’den fazla ahtapot türü bulunmaktadır. En yaygın olanları; kancalı / bukleli ahtapot, kokulu ahtapot ve uzun kollu ahtapottur. Kancalı ahtapot; pas renkli beneklere sahip, derin sularda yaşayabilen bir türdür. Kokulu ahtapotun, kendisine özgü bir kokusu vardır. Eti yumuşak ve lezzetlidir. Akdeniz sularında yaşar. Uzun kollu ahtapot ise, bacaklarının uzunluğuyla dikkat çeker; bacakları, vücutlarının 6-8 katı uzunluktadır. Ülkemizde, Ege’den İskenderun’a kadar olan sularda, sığ bölgelerde yaşar.
Ahtapot Fiyatları Nasıl Belirlenir?
Ahtapot fiyatları, ne miktarda avlandığına ve tüketicinin talebine bağlı olarak değişir. Pahalı deniz ürünleri grubunda kabul edilirler.
Ahtapot Nerelerde Avlanır?
Ahtapotlar, ılıman sularda, 0-200 metre arasındaki derinliklerde, kumlu, çakıllı, taşlı zeminlerde yaşarlar. Dünyanın tüm denizlerinde, farklı türlerde ahtapotlar bulunmaktadır. Ülkemizde, Karadeniz dışındaki tüm denizlerimizde yaşamaktadır. Aşırı ve bilinçsiz avlanma ve iklim değişikliği, ahtapot sayısının, bütün dünyada olduğu gibi, ülkemiz sularında da azalmasına neden olmuştur. Bu nedenle, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, ticari ya da amatör tüm avcılar için, 15 Nisan -31 Ekim tarihleri arasında ahtapot avlanmasını yasaklamıştır. 31 Ekim-15 Nisan tarihleri arasında ise, ağırlığı 1 kilogramdan az olan ahtapotların avı ve 3 taneden fazla avlanması yasaktır. Ahtapot, sabah ve akşamüstü saatlerinde, serinlikte yuvasından çıkar ve o zamanlarda avlanır. Ülkemizde genel olarak zıpkınla ya da yemle avlanmaktadır.
Ahtapotun Faydaları Nelerdir?
Bağışıklık sisteminin dostu olarak bilinen ahtapotun, insan sağlığı için faydaları saymakla bitmez. Protein yönünden çok zengin olan ahtapot, düşük kalorilidir. Potasyum, selenyum, demir, bakır, çinko, kalsiyum, fosfor gibi değerli mineraller ve A, B ve C vitaminleri içermektedir. Omega 3 yağ asitleri açısından zengindir. Tam bir sağlık kaynağı olan ahtapotun, kanserden koruyucu etkisi vardır. Kalp ve damar sağlığını destekler. İçerdiği taurin adlı antioksidan, vücudun strese karşı direncini artırır. Astım hastalığının tedavisinde de kullanılan ahtapot, akciğeri temizler ve solunum kapasitesini artırır. Beyin hücrelerinin onarımını sağlayarak, Alzheimer hastalığına karşı korur. İçerdiği B12 vitamini sayesinde, depresyondan ve yorgunluktan korur. Demir eksikliği tedavisinde kullanılır.
Ahtapot Ne Zaman Yenmelidir?
Ahtapot, donmuş olarak yılın her döneminde tüketilebilir; donmuş ahtapot, birçok markette bulunmaktadır. Taze olarak ise, avlanma yasağının olmadığı dönemlerde, Kasım – Nisan ayları arasında yenebilir.
