Balık sofralarının vazgeçilmezi olan kalamar, ülkemizde sık tüketilen bir deniz canlısıdır. Her ne kadar ‘kalamar balığı’ olarak tanımlansa da, kalamar, balık değil, yumuşakçalar sınıfından bir canlıdır. Lezzetli ve besleyici olan kalamar; fırında, kızartılarak ya da buğulama şeklinde pişirilerek sofralarımızı süslemektedir. Kalamar fiyatları, besin değeri ve faydası göz önüne alınırsa, yüksek sayılmamaktadır.
Kalamarın Özellikleri
Kalamar, ahtapot ve mürekkep balığı gibi, yumuşakçalıların kafadanbacaklılar grubundandır. Büyük bir kafası ve 10 adet bacağı vardır; bacaklarından ikisi, diğerlerine oranla daha uzundur. Vücudu, güçlü kaslardan oluşan bir mantoyla örtülüdür. Bu manto sayesinde, suyu güçlü bir biçimde püskürterek hızla ilerleyebilir. Uzun gövdesi, uç tarafa doğru sivrilmektedir. Gözleri, kafasının tam ortasında yer almaktadır. Çok hızlı büyürler, ancak ömürleri oldukça kısadır, 1-2 yıl kadar yaşarlar. Etçildirler; karides, küçük balık ve kurtçuklarla beslenirler. Uzunlukları, 15-40 cm arasındadır.
Kalamarların en önemli özellikleri, hızla renk değiştirebilmeleridir. Bu özelliklerini, kimi zaman avcı olmak, kimi zaman da av olmaktan kurtulmak için kullanırlar. Tehlike anında, mürekkep püskürterek düşmanlarından kurtulurlar.
Kalamarın 300’den fazla çeşidi bulunmaktadır. Türkiye sularında yaygın olarak bulunan kalamar, Avrupa kalamarı denilen türdendir. Bunun yanısıra, mızraklı kalamar ve kırmızı kalamar da, ülkemizde yaşayan kalamar türleridir.
Kalamar Fiyatları Nasıl Belirlenir?
Kalamar, av yasağının olmadığı ve bol avlanabildiği dönemlerde ucuzlamaktadır. Onun dışındaki dönemlerde tüketilebilen donmuş ve ithal kalamar fiyatları da, çok yüksek değildir.
Kalamar Nerelerde Avlanır?
Kalamar; ülkemizde, Marmara Denizi, Ege Denizi ve Akdeniz’de yaşamaktadır. Tuzlu ve ılık sularda yaşayabilen kalamara, bu nedenle Karadeniz sularında rastlanmaz. Kalamarlar, zeminin kayalık ve otlarla kaplı olduğu bölümlerinde yaşarlar; bu bölgelerde kolaylıkla avlanabilirler. Kalamar avı, tekneden ya da kıyıdan yapılabilir; en çok kullanılan yöntem, kalamar zokası ile avlamadır. Kalamarlar, sabah erken saatlerde ya da havanın kararmasına yakın saatlerde avlanırlar. Ülkemizde, 15 Nisan-15 Eylül tarihleri arasında kalamar avcılığı yapılmasına izin verilmektedir; bunun dışındaki dönemde avlanmak yasaktır. Kalamar, en çok Ayvalık, Bozcaada ve İskenderun sularında avlanır. Türkiye yurt dışından da kalamar satın almaktadır. Kalamar ithalatı, Çin, Hindistan ve Endonezya gibi ülkelerden yapılmaktadır.
Kalamarın Faydaları Nelerdir?
Kalamar, hiç yağ barındırmayan, yüksek protein oranına ve değerli minerallerle vitaminlere sahip bir deniz ürünüdür. Bu özellikleriyle, sağlık için son derece faydalıdır.
- Yağsız olması nedeniyle, diyet yapanların çekinmeden tüketebileceği bir gıdadır.
- Kalp ve damar hastalıklarından korur, tansiyonu dengeler, kolesterol düzeyini düşürür.
- Kalamarın içerdiği B3 vitamini, kandaki şeker oranını dengeler, bu nedenle diyabet hastalarına önerilir.
- Kalamar, migren hastalığında, ağrının azaltılması ve seyrekleşmesini sağlar.
- Kalamarın içeriğinde bulunan magnezyum, insan vücudu için gerekli bir mineraldir; depresyonu önler.
- Kalamar, bağışıklık sistemini güçlendirir, bedensel enerjiyi artırır.
- Yağsız olduğu için diyet menülerinde sıklıkla yer alan kalamar, aynı zamanda metabolizmayı hızlandırarak kilo vermeyi kolaylaştırır.
- Kalamar, yüksek oranda protein içerdiği için, kas oluşumunu destekler; özellikle spor yapanlar için vazgeçilmez bir besin kaynağıdır.
- Kalamarın, beyin sağlığı üzerinde de olumlu etkileri vardır; zihni açar, unutkanlığı azaltır.
- Yüksek antioksidan özelliği sayesinde, kalamar, hücreleri serbest radikallerin etkilerinden korur.
Kalamarın bu faydalarından en yüksek düzeyde faydalanılabilmesi için, taze olarak tüketilmesi önerilmektedir.
Kalamar Ne Zaman Yenmelidir?
Kalamar, Türkiye’de, sadece 15 Nisan-15 Eylül tarihleri arasında avlanmakta ve bu dönemde taze olarak satışa sunulmaktadır. Bu tarihler dışında ithal kalamar ya da dondurulmuş olarak satılmaktadır.
