Karides, birçok kişinin sandığının aksine, bir balık türü değil, kabuklu bir deniz canlısıdır. Görüntüsü itici, ancak lezzeti muhteşem olan karides, dünya mutfaklarında olduğu gibi, Türk mutfağında da özel bir yere sahiptir. Balıktan sonra en çok tüketilen deniz canlısı olan karides; kızartma, karides tava, karides ızgara, karides tempura, karides sote, karides güveci, karidesli börek ve çorba şeklinde sofralarda yer almaktadır. Karides fiyatları, boyutuna göre değişse de, genel olarak oldukça yüksektir.
Karidesin Özellikleri
Karidesler, soğuk denizlerde, grup halinde yaşarlar. Eklembacaklılar grubundandır; ancak ıstakoz, kerevit gibi canlılardan daha küçüktür, ortalama 6 santimetre olan boyu, 35 cm uzunluktan fazlasına erişmez. Ağırlığı ise, ortalama 50 gramdır. Karidesin vücudu şeffaf bir kabukla örtülüdür; kırmızıya yakın renktedir, bulunduğu ortamın rengini aldığı için, farklı tonlarda olabilir. Karidesin, vücudunun bir buçuk katı uzunluğunda, son derece kırılgan olan iki anteni vardır. Burnunun alt kısmında, iki tarafta üçer bıyığı bulunur. Gözlerinin altında, küçük ve saydam bir yüzgeci yer alır. Eklemli bir yapıdadırlar. Karidesler on ayaklıdır, bunun dışında iki küçük ayağı daha vardır. Beslenmek için, kendilerinden daha küçük olan deniz canlılarını yerler. Karidesin 2500’den fazla türü vardır; en yaygın olarak tüketilenleri; kardinal karides, altın karides, Japon karidesi, şahin karidesi, kırmızı karides, çikolata karides, gökkuşağı karidesi, yeşil karides, siyah kaplan karidesi, mavi inci, beyaz inci, turuncu sakura, sakura karides ve kiraz karides gibi türlerdir. Ülkemizde 61 çeşit karides bulunmaktadır.
Karides Fiyatları Nasıl Belirlenir?
Karides fiyatları, mevsime göre değişmektedir. Bunun yanısıra, karidesin cinsi, tazeliği ve büyüklüğü de, fiyatın belirlenmesinde rol oynar. Küresel ısınma nedeniyle sayıları hızla azalan karides, giderek daha az avlanmakta, bu da fiyatının yüksek olmasına neden olmaktadır. Ülkemizde İskenderun Körfezi’nde avlanan jumbo karides, diğerlerinden daha yüksek fiyatla satılmaktadır.
Karides Nerelerde Avlanır?
Karidesler, gezegenimizdeki denizlerin birçoğunda bulunur. Sığ sularda daha çok rastlanır, genellikle su bitkilerinin altında yaşarlar. Kış aylarında daha çok deniz diplerinde yaşar, baharda sahillere doğru göç ederler. Karides avlanma mevsimi, Nisan ayında başlar. Karides avcılığı için, sepet ve ‘algarna’ denilen özel karides ağları kullanılır. Karides, doğal ortamda avlanmasının yanısıra, karides üretim çiftliklerinde de yetiştirilirler. Ülkemizde karides üretim çiftliği bulunmamakta; satışa sunulan ve tüketilen tüm karidesler, denizlerden elde edilmektedir.
Karidesin Faydaları Nelerdir?
Karides, sağlık açısından son derece faydalıdır. Kaliteli protein açısından çok zengindir; 1 porsiyon karides, günlük protein ihtiyacının yüzde 30’unu karşılar. Kalsiyum, potasyum, bakır, iyot, magnezyum, demir, fosfor ve güçlü bir antioksidan olan selenyum gibi birçok faydalı mineral ve vitamin içermektedir. Omega 3 açısından oldukça zengindir. Karides, içeriğindeki bu maddeler sayesinde, bağışıklık sistemini güçlendirerek, kanser dahil birçok hastalığa karşı korur. Kalp ve damar hastalıklarının önlenmesinde etkilidir. Düşük kalorili bir besindir; bu nedenle kilo vermeyi kolaylaştırır. Kemik ve diş sağlığı için çok faydalıdır; özellikle gelişme çağındaki çocukların ve yaşlıların sıklıkla tüketmesinde fayda bulunmaktadır. Osteoporozdan korur, yaşlılarda kemik kırıklarının önüne geçer. Karides, beyin sağlığı için de gereklidir; zihni güçlendirir, unutkanlığı engeller ve Alzheimer hastalarına önerilmektedir. İçeriğindeki karoten, yaşlanmayı geciktirir; cilt hücrelerinin yenilenmesini sağlar, kırışıkları engeller. Karides, güneşin ciltte yarattığı hasarın giderilmesinde de yardımcıdır. Çinko zengini karides, saçların dökülmesini de engellemektedir.
Karides Ne Zaman Yenmelidir?
Karides, dondurulmuş halde, tüm yıl boyunca satılmaktadır. Tazesi için ise en doğru zaman, nisan ve mayıs aylarıdır.
